Onderzoek
Er wordt begonnen met de ABCDE-controle:
De ABCDE-methodiek is een werkwijze waarbij hulp wordt verleent met het principe "treat first what kills first". Met andere woorden: eerst de primaire (levensbedreigende) en vervolgens de secundaire c.q. tertiaire (niet-direct c.q. niet-levensbedreigende) letsels en stoornissen. Deze handelwijze heeft belangrijke voordelen daar er - naast een duidelijke houvast - door het volgen van deze methodiek (bijna) alle letsels en stoornissen kunnen worden onderkend en behandeld.
De ABCDE-methodiek is in 1976 ontwikkeld in Amerika en wordt nu wereldwijd door zowel leken als professionele hulpverleners toegepast.
Inhoud[verbergen] |
[bewerken]A : Airway Maintenance with Cervical Spine Protection
Hieronder vallen de handelingen die er zorg voor dragen dat de wervelkolom geïmmobiliseerd wordt en dat luchtweg van een slachtoffer open blijft. Letsels/stoornissen die een open luchtweg kunnen bedreigen zijn verslikking of aangezichtsletsels, maar ook bijvoorbeeld zwelling door allergieën of inademing van (rook)gassen of (giftige) dampen.
[bewerken]B : Breathing (ademhaling)
Hieronder valt het beoordelen van de ademhaling en de handelingen die er voor zorgen dat een slachtoffer kan blijven ademen of wordt beademd. Letsels/stoornissen die ademhalingsstoornissen kunnen veroorzaken zijn traumaletsels, hoog-energetische letsels of vergiftigingen.
[bewerken]C : Circulation (circulatie)
Hieronder valt het beoordelen van de bloedsomloop en de handelingen die de bloedsomloop ondersteunen. Belangrijk daarbij is de bloeddruk en de pols, gelet op frequentie, volume en regelmaat. Oorzaken kunnen zijn: hartritmestoornissen, hartfalen,hartstilstand, shock, afknelling en ernstige bloedingen.
[bewerken]D : Disability (bewustzijn)
Hieronder valt het beoordelen van het bewustzijn. Dit wordt beoordeeld d.m.v. de AVPU of EVM score. Letsels/stoornissen die bewustzijnsstoornissen kunnen veroorzaken zijn traumaletsels waaronder hersenletsels, vergiftigingen (drugs), hartproblemen,suikerziekte, beroerte en shock.
[bewerken]E : Exposure / Environment (blootstelling / omgevingsfactoren)
Hierin valt het top-tot-teen onderzoek en de handelingen die betrekking hebben op (het voorkomen van) koude- en warmteletsels, alsmede het verzorgen van wonden, kneuzingen, breuken en andere letsels.
[bewerken]ABCDE gerelateerde protocollen
Geïntegreerd in de ABCDE-werkwijze wordt meestal gebruik gemaakt van de volgende protocollen; AVPU, PEARRL, AMPLE en MIST of varianten hierop.
AVPU | Alert, Verbal, Pain, Unresponsive | niveau bewustzijn |
PEARRL | Pupils Equal And Round and Responsive to Light | indicatie hersenfuncties |
AMPLE | Allergy, Medication, Past, Last meal, Events | uitvragen slachtoffer/patiënt |
MIST | Mechanism, Injuries, Signs and Symptoms, Treatment | overdracht |
- FAST-test, in verband met een mogelijk CVA
- Temperatuur, om koorts uit te sluiten (op basis van infectie)
- Scannen van de omgeving op mogelijke oorzaken (lege medicijnstrips, intoxicerende middelen, sporen van trauma)
Aanvullende specifieke (hetero)anamnese:
- Heeft u deze klachten eerder gehad? (Om een mogelijk patroon in een nog niet gediagnosticeerde ziekte te herkennen)
- Wanneer zijn de klachten begonnen? (Om een eventueel verband te trekken met de ammoniaklekkage op het schip)
- Kent u collegae met dezelfde klachten? (Om een eventueel verband te trekken met de ammoniaklekkage op het schip)
- Bent u recent in het buitenland geweest? (Om een mogelijk inheemse infectie op te sporen)